AFRODİSİAS ANTİK KENTİ: HEYKELTRAŞLIK SANATININ BAŞKENTİ

Karacasu’ya 12 kilometre uzaklıkta bulunan Afrodisias, ilçemize bağlı Geyre Mahallesi sınırları içinde yer alan önemli bir antik Roma kentidir. Karia bölgesinin kuzeydoğusunda, deniz seviyesinden 600 metre yükseklikte bir plato üzerine kurulan bu eşsiz şehir, Tanrıça Afrodit’e adanmış olup, tarih boyunca sanat, kültür ve din alanında büyük bir merkez olmuştur.

Afrodisias’ın Tarihi ve Önemi

Afrodisias’ın geçmişi prehistorik dönemlere kadar uzanır. Kentin en eski yerleşim alanları Pekmez Höyük, Kuş Kalesi ve Akropolis olarak bilinir. Antik Yunan coğrafyacısı Strabon, Pausanias, Romalı tarihçi Tacitus ve Plinius gibi antik yazarlar, Afrodisias’tan eserlerinde bahsetmişlerdir.

Kentin adı, Yunan mitolojisindeki güzellik tanrıçası Afrodit’ten gelmektedir. Ancak burada tapılan Afrodit, bolluk ve bereketi simgeleyen farklı bir tanrıça olarak kabul edilmiştir. MÖ 46-44, MÖ 27-14 dönemlerinde ve özellikle MS 1. ve 2. yüzyıllarda Roma İmparatorları tarafından desteklenen şehir, sanat, kültür ve dini merkez olarak büyük bir gelişim göstermiştir.

Afrodisias, 1080-1256 yılları arasında Anadolu Selçukluları’nın yönetimine girmiştir. Ancak, bölgenin deprem kuşağında bulunması, şehirde büyük yıkımlara neden olmuş ve yeraltı su seviyesinin değişmesi, kentin zamanla terk edilmesine yol açmıştır.

Kazı Çalışmaları ve Müze

Afrodisias’ta ilk kazılar 1904 yılında Fransız arkeologlar tarafından, ardından 1913 ve 1937 yıllarında İtalyan ekipler tarafından yapılmıştır. Ancak esas kapsamlı kazılar, 1961 yılında Prof. Kenan Erim liderliğinde, New York Üniversitesi adına başlatılmıştır. Bu kazılar sayesinde kentin sanat ve mimarlık alanındaki zenginliği gün yüzüne çıkarılmış ve bulunan eserler, Afrodisias Müzesi’nde sergilenmeye başlamıştır.

Afrodisias’ın en önemli özelliklerinden biri, kazılarda çıkarılan eserlerin yerinde korunarak sergilenmesidir. Kentte bulunan müze, heykel sanatının en önemli merkezlerinden biri olup, eşsiz eserleriyle ziyaretçilerini büyülemektedir.

Afrodisias’ta Görülmesi Gereken Yapılar

Afrodisias, mimari ihtişamı ve heykelcilik sanatıyla öne çıkan birçok yapıya sahiptir:

• Afrodit Tapınağı: Kentin koruyucu tanrıçası Afrodit’e adanmış en önemli kutsal yapı.

• Tetrapylon: Anıtsal ve ihtişamlı bir kapı, kente giriş noktası.

• Stadyum: 30.000 kişi kapasiteli olup, dünyanın en iyi korunan antik stadyumlarından biridir.

• Hadrian Hamamı: Roma İmparatoru Hadrianus’a adanmış büyük bir hamam kompleksi.

• Sebasteion Tapınağı: Roma İmparatorları onuruna inşa edilen bir tapınak. Burada çok sayıda kabartma ve heykel bulunur.

• Tiyatro: 10.000 kişi kapasiteli, Hellenistik dönemde inşa edilip Roma döneminde yeniden düzenlenmiş bir yapıdır.

• Bouleuterion (Meclis Binası): Yarım daire şeklinde oturma düzenine sahip, yaklaşık 1.000 kişilik bir toplantı salonudur.

• Agora: Kentin ticaret merkezi olup, meyve ve çiçek çelenkleriyle süslenmiş kabartmalarla bezenmiştir.

Afrodisias: Tarihin ve Sanatın Buluştuğu Nokta

Pamukkale ve Antalya yolu üzerinde yer alan Afrodisias, Ege Bölgesi’nin en iyi korunmuş antik şehirlerinden biridir. Özellikle heykeltıraşlık okulu ile dünyaca ünlü olan bu kent, sanat ve mimarinin görkemli birleşimini gözler önüne sermektedir. Zengin tarihi ve eşsiz kalıntılarıyla Afrodisias, geçmişin izlerini günümüze taşıyan büyüleyici bir antik kenttir.